''ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿನ ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯದ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಭಾರತ ಏಕೆ ಪರಿಹರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ? ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಉತ್ತಮವಾಗಿಲ್ಲವೇ?'' ಎಂದು ನನ್ನ ಗೆಳೆಯನ ಮಗಳು ಕೇಳಿದಳು. ನಿಜ ಹೇಳಬೇಕೆಂದರೆ ಆಗ ನನಗೆ ಇದಕ್ಕೆ ಮನವರಿಕೆಯಾಗುವ ಉತ್ತರ ಸಿಗಲಿಲ್ಲ.
ಭಾರತವು ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯ ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ದೊಡ್ಡ ನಗರಗಳಲ್ಲಿನ ಮಟ್ಟವು WHO ಯ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾದ ಗಾಳಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಮಾನದಂಡವನ್ನು ಮೀರಿದೆ. ರಾಜಧಾನಿ ದೆಹಲಿಯು ಬಹುಶಃ ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿದೆ. ಇದು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಮೇಲೆ ದೊಡ್ಡ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕಾರಣ ಹೆಚ್ಚಿನ ರೋಗ ಮತ್ತು ಮರಣದೊಂದಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ ಉಸಿರಾಟದ ಕಾಯಿಲೆಗಳು.
ಹತಾಶೆಯಿಂದ, ದೆಹಲಿಯ ಜನರು ಭಯಾನಕ ಮಟ್ಟದ ಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು ಫೇಸ್‌ಮಾಸ್ಕ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ವಾಯು ಶುದ್ಧಿಕಾರಕಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ - ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್ ಎರಡೂ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಲ್ಲ ಏಕೆಂದರೆ ಗಾಳಿ ಶುದ್ಧೀಕರಣವು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮುಚ್ಚಿದ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸರಾಸರಿ ಫೇಸ್‌ಮಾಸ್ಕ್‌ಗಳು ಮಾರಣಾಂತಿಕ ಸಣ್ಣ ಮೈಕ್ರಾನ್ ಕಣಗಳನ್ನು ಫಿಲ್ಟರ್ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.
ಈ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಒಳಿತನ್ನು ಮತ್ತು ಜನರಿಗೆ ಉಸಿರಾಡಲು ಸುರಕ್ಷಿತವಾದ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಗಾಳಿಯನ್ನು ತಲುಪಿಸಲು ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಕೈಗೊಂಡ ಕ್ರಮಗಳು ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್ ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿಫಲವಾಗಿವೆ.
ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್ ವಾಯುಮಾಲಿನ್ಯವು ದಿನದಿಂದ ದಿನಕ್ಕೆ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತಿದೆ.
ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿಸಲು, ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯವು ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಪತ್ತು ಅಲ್ಲ. ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ಅಂಶಗಳು ನೇರವಾಗಿ 'ಮಾನವ ನಿರ್ಮಿತ' ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಅಥವಾ ಬದಲಿಗೆ ತಪ್ಪು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು.
ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ನವೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಕೃಷಿ 'ಬ್ರೆಡ್‌ಬಾಸ್ಕೆಟ್' ಪಂಜಾಬ್ ಮತ್ತು ಹರಿಯಾಣದಲ್ಲಿ ರೈತರು ಬೆಳೆಗಳ ಉಂಡೆಯನ್ನು ಸುಡುವುದು ಪಟ್ಟಣದ ಮೇಲಿನ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಹಸಿರು ಕ್ರಾಂತಿಯು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಆಹಾರ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ, ಗೋಧಿ ಮತ್ತು ಅಕ್ಕಿಯ ವಾರ್ಷಿಕ ಉತ್ಪಾದನೆಯು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಪೋಷಿಸಲು ಸಾಕಷ್ಟು ಸಾಕಾಗುತ್ತದೆ.
ಸಮರ್ಥ ಬೇಸಾಯಕ್ಕಾಗಿ, ರೈತರು ಯಾಂತ್ರೀಕೃತ ಸಂಯೋಜಿತ ಕೊಯ್ಲು ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ, ಇದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವಿಧಾನಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಳೆ ಶೇಷವನ್ನು ಜಮೀನಿನಲ್ಲಿ ಬಿಡುತ್ತದೆ. ನಂತರದ ಬೆಳೆ ನಾಟಿ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ರೈತರು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಈ ಬೆಳೆ ಶೇಷವನ್ನು ಸುಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ಕೃಷಿ ಬೆಂಕಿಯಿಂದ ಹೊರಸೂಸುವ ಹೊಗೆ ದೆಹಲಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಇಂಡೋ-ಗಂಗಾ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಕೊಯ್ಲು ತಂತ್ರದಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಣೆಗೆ ಒಂದು ಸಂದರ್ಭವಿದೆ, ಅದು ಹೆಚ್ಚು ಬಂಡವಾಳವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ, ರಾಷ್ಟ್ರದ ಆಹಾರ ಭದ್ರತೆಯು ಹದಗೊಳಿಸುವಿಕೆಗೆ ಯೋಚಿಸಲು ತುಂಬಾ ಮುಖ್ಯವಾದ ಅಂಶವಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಕುಶಲತೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಇಲ್ಲ. ಭಾರತದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಅಡೆತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ, 2025 ರಲ್ಲಿ ಚೀನಾವನ್ನು ಮೀರಿಸುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ. ಜನರಿಗೆ ಆಹಾರ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿದೆ.
ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿನ ವಾಹನಗಳ ಸಾಂದ್ರತೆಯು ನಿಜಕ್ಕೂ ಚಿಂತಾಜನಕವಾಗಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ನೋಂದಾಯಿತ ಮೋಟಾರು ವಾಹನಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಸುಮಾರು 11 ಮಿಲಿಯನ್ ಆಗಿದೆ (ಅದರಲ್ಲಿ 3.2 ಮಿಲಿಯನ್ ಕಾರುಗಳು). 2.2 ರಲ್ಲಿ ಈ ಅಂಕಿ ಅಂಶವು 1994 ಮಿಲಿಯನ್ ಆಗಿತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ದೆಹಲಿ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ವಾಹನಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯು ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಸುಮಾರು 16.6 % ರಷ್ಟು ಬೆಳವಣಿಗೆ ದರವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದೆ. ಒಂದು ಅಂದಾಜಿನ ಪ್ರಕಾರ ದೆಹಲಿಯು ಈಗ ಒಂದು ಸಾವಿರ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಸುಮಾರು 556 ವಾಹನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಸುಧಾರಣೆಯ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ದೆಹಲಿ ಮೆಟ್ರೋ ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು Uber ಮತ್ತು Ola ನಂತಹ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿ ಅಗ್ರಿಗೇಟರ್ ಸೇವೆಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಿಂದಾಗಿ.
ಮೋಟಾರು ವಾಹನಗಳು ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯದ ಪ್ರಮುಖ ಮೂಲಗಳಾಗಿವೆ, ಇದು ವಾಯುಮಾಲಿನ್ಯದ ಮೂರನೇ ಎರಡರಷ್ಟು ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದರ ಮೇಲೆ, ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಮೋಟಾರು ಮಾಡಬಹುದಾದ ರಸ್ತೆಯ ಒಟ್ಟು ಉದ್ದವು ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಒಂದೇ ಆಗಿದ್ದರೂ, ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಕಿ.ಮೀ ಮೋಟಾರು ರಸ್ತೆಯ ಒಟ್ಟು ಮೋಟಾರು ವಾಹನಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಟ್ರಾಫಿಕ್ ಜಾಮ್‌ಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಕೆಲಸದ ಸಮಯದ ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.
ಜನರು ತಮ್ಮ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಮೋಟಾರು ವಾಹನಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ಒಲವು ತೋರುತ್ತಾರೆ ಎಂಬ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಇದರ ಹಿಂದಿನ ಕಾರಣವು ಮಾನಸಿಕ ಸ್ವಭಾವವಾಗಿದೆ, ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರತಿಕೂಲವಾದ ಸಾಮಾಜಿಕ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವ ದೋಷಪೂರಿತ ಚಿಂತನೆಯಾಗಿದೆ.
ನಿಸ್ಸಂಶಯವಾಗಿ, ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಖಾಸಗಿ ಮೋಟಾರು ವಾಹನಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಪಡಿತರಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ನಿರ್ಬಂಧಿಸುವುದು ಕೇಂದ್ರ ನೀತಿಯ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿರಬೇಕು ಏಕೆಂದರೆ ಈ ವಿಭಾಗವು ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಒಳಿತಿನ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸಮರ್ಥನೆ ಇಲ್ಲ. ಆದರೆ ರಾಜಕೀಯ ಇಚ್ಛಾಶಕ್ತಿಯ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ ಈ ಹಂತವು ಹೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗದ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. ಆಟೋಮೊಬೈಲ್ ಉದ್ಯಮದ ಲಾಬಿ ಕೂಡ ಹೀಗಾಗುವುದನ್ನು ಇಷ್ಟಪಡುವುದಿಲ್ಲ.
ಭಾರತದಂತಹ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಹೆಜ್ಜೆಯನ್ನು ಊಹಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಒಬ್ಬರು ವಾದಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ ''ತೀವ್ರವಾದ ವಾಯುಮಾಲಿನ್ಯದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆ ಮತ್ತು ಮರಣವು ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ''ಜನರಿಗೆ'' ಅಲ್ಲ ಆದ್ದರಿಂದ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕವಲ್ಲ.
ವಿಪರ್ಯಾಸವೆಂದರೆ ಯಾವುದೇ ಶಾರ್ಟ್‌ಕಟ್‌ಗಳಿಲ್ಲ. ಮೊದಲು ಮಾಡಬೇಕಾಗಿರುವುದು ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯದ ಪ್ರಮುಖ ಮೂಲಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವುದು. ರಾಜಕೀಯ ಇಚ್ಛಾಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಜನರ ಬೆಂಬಲವಿಲ್ಲದೆ ಇದು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಇದು ಅಂತಹ ನಿಷೇಧದಂತೆ ತೋರುತ್ತಿದೆ, ಯಾರೂ ಇದನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ.
"ಶಾಸನಗಳು ದುರ್ಬಲವಾಗಿವೆ, ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ದುರ್ಬಲವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಜಾರಿ ದುರ್ಬಲವಾಗಿದೆ” ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಪರಿಸರ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುವಾಗ TSR ಸುಬ್ರಮಣಿಯನ್ ಸಮಿತಿಯು ಹೇಳಿದೆ. ರಾಜಕೀಯ ಯಜಮಾನರು ಎಚ್ಚೆತ್ತುಕೊಂಡು ಜವಾಬ್ದಾರಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು.ಜನರಿಗಾಗಿ'' ಮತ್ತು ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯ ಮತ್ತು ಟ್ರಾಫಿಕ್ ಜಾಮ್‌ಗಳ ಮಾನವ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಹೊರೆಯನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಲು ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿ.
***
